Edukira joan

Eugene Wigner

Wikipedia, Entziklopedia askea
Eugene Wigner

(1963)
Bizitza
JaiotzaBudapest1902ko azaroaren 17a
Herrialdea Hungaria
 Ameriketako Estatu Batuak
Talde etnikoaJuduak
Lehen hizkuntzahungariera
HeriotzaPrinceton1995eko urtarrilaren 1a (92 urte)
Hobiratze lekuaPrinceton Cemetery (en) Itzuli
Heriotza moduaberezko heriotza: pneumonia
Familia
Ezkontidea(k)Amelia Frank (en) Itzuli
Mary Annette Wheeler (en) Itzuli
Eileen Clare-Patton Hamilton (en) Itzuli
Seme-alabak
Haurrideak
Familia
Hezkuntza
HeziketaFasori Gimnázium (en) Itzuli 1919)
Berlingo Unibertsitate Teknikoa
(1920 - 1925)
TesiaBildung und Zerfall von Molekülen (en) Itzuli
Tesi zuzendariaMichael Polanyi
Doktorego ikaslea(k)John Bardeen
Victor Weisskopf (en) Itzuli
Marcos Moshinsky (en) Itzuli
Abner Shimony (en) Itzuli
Fred Tappert (en) Itzuli
William Tout Sharp (en) Itzuli
Ralph Zvi Roskies (en) Itzuli
Theodore Duddell Newton (en) Itzuli
Francis Joseph Narcowich (en) Itzuli
Rajmund Lewis Somorjai (en) Itzuli
Leonard Eisenbud (en) Itzuli
George Abraham Snow (en) Itzuli
Conyers Herring (en) Itzuli
Joseph O. Hirschfelder (en) Itzuli
Edwin Thompson Jaynes (en) Itzuli
Frederick Seitz (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
hungariera
Irakaslea(k)László Rátz (en) Itzuli
Jarduerak
Jarduerakmatematikaria, fisikaria, unibertsitateko irakaslea, fisikari teorikoa eta fisikari nuklearra
Enplegatzailea(k)Göttingengo Unibertsitatea  (1927 -  1928)
Berlingo Unibertsitate Teknikoa  (1928 -  1933)
Princetongo Unibertsitatea  (1930 -  1936)
Wisconsingo Unibertsitatea Madisonen  (1936 -  1938)
Princetongo Unibertsitatea  (1938 -  1942)
Manhattan Proiektua  (1942 -  1945)
Oak Ridge National Laboratory (en) Itzuli  (1945 -  1946)
Princetongo Unibertsitatea  (1946 -  1971)
Leidengo Unibertsitatea  (1956ko abuztuaren 8a -  1957ko abenduaren 3a)
Lan nabarmenak
Jasotako sariak
KidetzaRoyal Society
Hungariako Zientzien Akademia
Arteen eta Zientzien Ameriketako Estatu Batuetako Akademia
Amerikako Sozietate Filosofikoa
Zientziak Aurrera Egiteko Elkarte Amerikarra
Ameriketako Fisika Elkartea
Arteen eta Zientzien Herbehereetako Errege Akademia
Ameriketako Estatu Batuetako Zientzien Akademia Nazionala

Musicbrainz: ea15c421-6c4f-4ef7-98bd-a1197f2b2690 Find a Grave: 7959563 Edit the value on Wikidata

Eugene Paul "E. P." Wigner (hungarieraz: Wigner Jenő Pál; Budapest, 1902ko azaroaren 17a - Princeton, 1995eko urtarrilaren 1a) Estatu Batuetako fisikaria, judu-hungariar jatorrikoa. Berlingo Institutu Politeknikoko irakasle izan zen. 1934an, Estatu Batuetara joan zen bizitzera eta han fisika eta matematika irakasle izan zen Princeton eta Wisconsingo unibertsitateetan. Fisika nuklearreko azterketak egin zituen batez ere.

Atomoaren nukleoaz eta erreaktore nuklearren teknologiaz hainbat lan argitaratu zituen. Azterketa nuklearretan simetria kontzeptua sartu zuen eta oinarrizko sistema bat bi neurriren araberakoa (masaren balioen eta spinaren araberakoa) dela frogatu zuen. Bere izena eman zaion efektua (Wigner efektua) ezagutarazi zuen. 1963an Fisikako Nobel saria irabazi zuen M. Goeppert-Mayerrekin eta H.D. Jensenekin batera.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]