Jump to content

Haidridean

O Uicipeid


Haidridean
Tiùb di-neartachaidh haidridein.
Clàr pillteach
H He
Li Be B C N O F Ne
Na Mg Al Si P S Cl Ar
K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr
Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe
Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn
Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og
* La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu
** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr
Buadhan
Samhla H
Àireamh 1
Buidheann 1
Ùine 1
Bloca s
Seòrsa Neo-mheatailtean
Buadhan stuthach
Dath Gun dath
Teothachd leaghaidh 13.99 K ​(−259.16 °C, ​−434.49 °F)
Teothachd goilidh 20.271 K ​(−252.879 °C, ​−423.182 °F)
Buadhan atamach
Tomad atamach/Da (1.00784–1.00811) [1]
Comh-dhealbhadh atamach 1s
Cor ogsaideachaidh +1, –1
1mh lùth aidheonachaidh/kJ mol–1 1312.05

S e eileamaid cheimigeach a tha ann an haidridean le samhla H agus àireamh atamach 1.[2]

Hydrogen Spectrum Test

'S e gas dà-atamach aig an teothachd sheòmair a tha ann. 'S e an atam as aotruime agus as lugha a tha ann an atam haidridein. Tha trì iosatòpaichean cumanta de haidridean, 1H (seasmhach),[3] 2H no deuterium (seasmhach) agus 3H no tritium le leth-bheatha 4500 làithean.[4]

Taisgealadh

[deasaich | deasaich an tùs]

Ann an 1671 dh'ainmich Henry Cavendish an gas a tha an iom-obrachadh eadar meatailtean agus searbhag "adhar lasanta". Ann an 1783 dh'ainmich Antoine Lavoisier an gas sin "hydrogène" o chionn 's gu bheil haidridean a' cinneasachadh uisge nuair a tha i a' losgadh.

Reul-eòlas

[deasaich | deasaich an tùs]

Anns an tràchdas aice, dhearbhaich Cecilia Payne-Gaposchkin gu bheil a' Ghrian agus na reultan eile dèanta de haidridein.

Tha am pròiseas Haber a' cruthachadh amòinia airson stuth-mathachaidh is stuth-spreadhaidh à haidridean agus naitridean. Chleachdadh haidridean ann an longan-adhair ach tha e ro spreadhach. An dèidh don spreadhaidh an luing-adhair Hindenburg ann an 1937 tha longan-adhair a' cleachdadh helium.

Cleachdar deuterium ann an readhactaran niùclasach agus ann an speactromachd.

Cleachdar tritium airson solasachadh ann an uaireadairean agus soidhnichean.

Iomraidhean

[deasaich | deasaich an tùs]
  1. Standard Atomic Weights”. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights. Air a thogail 27mh dhen Chèitean 2017.
  2. haidridean”. An Seotal. Air a thogail 27mh dhen Chèitean 2017.
  3. Air an àbhaist canar 1H "haidridean" ach tha an t-ainm "protium" cuideachd ann; faic “IUPAC Gold Book - Protium(Beurla). Air a thogail 27mh dhen Chèitean 2017.
  4. http://nvlpubs.nist.gov/nistpubs/jres/105/4/j54luc2.pdf