Naar inhoud springen

Handvest van de Verenigde Naties

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Handvest van de Verenigde Naties
Embleem van de Verenigde Naties
Verdragstype Multilateraal
Ondertekend 26 juni 1945 in San Francisco
In werking getreden 24 oktober 1945
Voorwaarden voor inwerkingtreding Ratificatie door China, Rusland, Frankrijk, het VK, de VS en een meerderheid van de overige 46 ondertekenaars.
Ondertekenaars 51
Partijen 193 (28-01-2016)
Status In werking
Talen Chinees, Engels, Frans, Russisch en Spaans
Portaal  Portaalicoon   Politiek

Internationaal recht

Het Handvest van de Verenigde Naties (Charter of the United Nations) is het oprichtingsverdrag van de Verenigde Naties. Het document werd op 26 juni 1945 in San Francisco ondertekend door 50 van de 51 oorspronkelijke lidstaten van de VN. Polen, het andere oorspronkelijke lid, was niet vertegenwoordigd op de conferentie, maar tekende twee maanden later. Het Handvest werd van kracht op 24 oktober 1945, toen de vijf permanente leden van de VeiligheidsraadChina, de Sovjet-Unie, Frankrijk, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten van Amerika – en een meerderheid van de overige 46 lidstaten het verdrag hadden geratificeerd. Op basis van art. 103 VN-Handvest gaan de bepalingen uit het Handvest boven de verplichtingen die lidstaten hebben op basis van andere verdragen. Sinds de toetreding van Zuid-Soedan in 2011 zijn 193 staten partij bij het Handvest (198 ondertekenende landen, waarvan er enkele niet meer bestaan).

Opbouw van het Handvest

[bewerken | brontekst bewerken]

Het handvest bestaat uit een preambule en negentien hoofdstukken, die elk zijn opgedeeld in artikelen.

  • Hoofdstuk I (art. 1-2) definieert de doelstellingen van de Verenigde Naties, inclusief het bewaren van de internationale vrede;
  • Hoofdstuk II (art. 3-6) stelt vast aan welke criteria een land moet voldoen om lid te worden van de Verenigde Naties;
  • De Hoofdstukken III - XV (art. 7-101) betreffen de verschillende organen en programma's van de organisatie. De hoofdstukken V, VI en VII betreffen de bevoegdheden van de VN-Veiligheidsraad;
  • Hoofdstuk XVI en XVII (art. 102-107) beschrijven de integratie van de Verenigde Naties met al bestaande internationaal recht;
  • Hoofdstuk XVIII en XIX (art. 108-111) bepalen hoe het handvest gewijzigd en geratificeerd kan worden.

De belangrijkste artikelen bevinden zich in de hoofdstukken V tot en met XV, waarin onder andere de bevoegdheden van de Veiligheidsraad, het bestaan van het Internationaal Gerechtshof en de mogelijkheid tot militair ingrijpen worden geregeld.

Ondertekening van het handvest

[bewerken | brontekst bewerken]

1945

  1. Argentinië
  2. Australië
  3. België
  4. Bolivia
  5. Brazilië
  6. Canada
  7. Chili
  8. China[1]
  9. Colombia
  10. Costa Rica
  11. Cuba
  12. Denemarken
  13. Dominicaanse Republiek
  14. Ecuador
  15. Egypte
  16. El Salvador
  17. Ethiopië
  18. Filipijnen
  19. Frankrijk
  20. Griekenland
  21. Guatemala
  22. Haïti
  23. Honduras
  24. India
  25. Irak
  26. Iran
  27. Joegoslavië[2]
  28. Libanon
  29. Liberia
  30. Luxemburg
  31. Mexico
  32. Nederland
  33. Nieuw-Zeeland
  34. Nicaragua
  35. Noorwegen
  36. Oekraïne
  37. Panama
  38. Paraguay
  39. Peru
  40. Polen
  41. Saoedi-Arabië
  42. Sovjet-Unie[3]
  43. Syrië
  44. Tsjecho-Slowakije[4]
  45. Turkije
  46. Uruguay
  47. Venezuela
  48. Verenigde Staten
  49. Verenigd Koninkrijk
  50. Wit-Rusland
  51. Zuid-Afrika

1946

  1. Afghanistan
  2. IJsland
  3. Thailand
  4. Zweden

1947

  1. Noord-Jemen[5]
  2. Pakistan

1948

  1. Myanmar

1949

  1. Israël

1950

  1. Indonesië

1955

  1. Albanië
  2. Bulgarije
  3. Cambodja
  4. Finland
  5. Hongarije
  6. Ierland
  7. Italië
  8. Jordanië
  9. Laos
  10. Libië
  11. Nepal
  12. Oostenrijk
  13. Portugal
  14. Roemenië
  15. Spanje
  16. Sri Lanka

1956

  1. Japan
  2. Marokko
  3. Soedan
  4. Tunesië

1957

  1. Ghana
  2. Maleisië

1958 [6]

  1. Guinee

1960

  1. Benin
  2. Burkina Faso
  3. Centraal-Afrikaanse Republiek
  4. Congo-Brazzaville
  5. Congo-Kinshasa
  6. Cyprus
  7. Gabon
  8. Ivoorkust
  9. Kameroen
  10. Madagaskar
  11. Mali
  12. Niger
  13. Nigeria
  14. Senegal
  15. Somalië
  16. Togo
  17. Tsjaad

1961

  1. Mauritanië[6]
  2. Mongolië
  3. Sierra Leone
  4. Tanzania[7]

1962

  1. Algerije
  2. Burundi
  3. Jamaica
  4. Oeganda
  5. Rwanda
  6. Trinidad en Tobago

1963

  1. Kenia
  2. Koeweit
  3. Sultanaat Zanzibar[7]

1964

  1. Malawi[7]
  2. Malta
  3. Zambia

1965 [8]

  1. Gambia
  2. Maldiven
  3. Singapore

1966 [8]

  1. Barbados
  2. Botswana
  3. Guyana
  4. Lesotho

1967

  1. Zuid-Jemen[5]

1968

  1. Equatoriaal-Guinea
  2. Mauritius
  3. Swaziland

1970

  1. Fiji

1971

  1. Bahrein
  2. Bhutan
  3. Oman
  4. Qatar
  5. Verenigde Arabische Emiraten

1973

  1. Bahama's
  2. Bondsrepubliek Duitsland[9]
  3. Duitse Democratische Republiek[9]

1974

  1. Bangladesh
  2. Grenada
  3. Guinee-Bissau

1975

  1. Kaapverdië
  2. Comoren
  3. Mozambique
  4. Papoea-Nieuw-Guinea
  5. Sao Tomé en Principe
  6. Suriname

1976

  1. Angola
  2. Samoa
  3. Seychellen

1977

  1. Djibouti
  2. Vietnam

1978

  1. Dominica
  2. Salomonseilanden

1979

  1. Saint Lucia

1980

  1. Saint Vincent en de Grenadines
  2. Zimbabwe

1981

  1. Antigua en Barbuda
  2. Belize
  3. Vanuatu

1983

  1. Saint Kitts en Nevis

1984

  1. Brunei

1990 [5][9]

  1. Liechtenstein
  2. Namibië

1991

  1. Estland
  2. Letland
  3. Litouwen
  4. Marshalleilanden
  5. Micronesia
  6. Noord-Korea
  7. Zuid-Korea

1992

  1. Armenië
  2. Azerbeidzjan
  3. Bosnië en Herzegovina
  4. Georgië
  5. Kazachstan
  6. Kroatië
  7. Kirgizië
  8. Moldavië
  9. Oezbekistan
  10. San Marino
  11. Slovenië
  12. Tadzjikistan
  13. Turkmenistan

1993

  1. Andorra
  2. Eritrea
  3. Macedonië
  4. Monaco
  5. Slowakije[4]
  6. Tsjechië[4]

1994

  1. Palau

1999

  1. Kiribati
  2. Nauru
  3. Tonga

2000

  1. Servië[10]
  2. Tuvalu

2002

  1. Oost-Timor
  2. Zwitserland

2006

  1. Montenegro[10]

2011

  1. Zuid-Soedan
  1. Kwomintang-China werd later vervangen door de Republiek China (op Taiwan) en in 1972 werd de Republiek China vervangen door de Volksrepubliek China.
  2. Later opgedeeld in Bosnië en Herzegovina, Kroatië, Slovenië, Macedonië en Servië en Montenegro.
  3. Later opgedeeld in Armenië, Azerbeidzjan, Estland, Georgië, Kazachstan, Kirgizië, Letland, Litouwen, Moldavië, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan en Turkmenistan. Zetel overgenomen door Rusland.
  4. a b c In 1993 werd Tsjecho-Slowakije opgedeeld in Tsjechië en Slowakije.
  5. a b c In 1990 verenigden zich Noord-Jemen en Zuid-Jemen.
  6. a b Het aantal lidstaten bleef in 1958 gelijk, omdat Egypte en Syrië vanaf 1958 als de Verenigde Arabische Republiek één zetel bezetten. Vanaf 1961 zetelen ze terug apart.
  7. a b c Oorspronkelijk ondertekend door de Republiek Tanganyika. In 1964 werden de Republiek Tanganyika en de Volksrepubliek Zanzibar en Pemba samengevoegd tot één land (Tanzania), dat de zetel van Tanganyika overnam.
  8. a b Indonesië trad in 1965 terug als lid, maar nam in 1966 terug zijn zetel in.
  9. a b c In 1990 was de Duitse hereniging van de DDR en de Bondsrepubliek, de herenigde staat nam de zetel van de Bondsrepubliek over.
  10. a b Joegoslavië, tussen 2003 en 2006 Servië en Montenegro geheten, ondertekende het verdrag in 2000. Montenegro verklaarde zich in 2006 onafhankelijk, waarna Servië de zetel van de staat Servië en Montenegro overnam.
[bewerken | brontekst bewerken]
Werken van of over dit onderwerp zijn te vinden op de pagina Handvest van de Verenigde Naties op Wikisource.