Marcin Pasierb
major piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
2 listopada 1896 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
26 sierpnia 1942 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1942 |
Siły zbrojne | |
Formacja |
Legiony Polskie |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca batalionu |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Marcin Pasierb (ur. 2 listopada 1896 w Sokołowie, zm. 26 sierpnia 1942 w KL Auschwitz) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 2 listopada 1896 w Sokołowie, w ówczesnym powiecie kolbuszowskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Andrzeja i Marii z domu Smotryś[1][2]. Po ukończeniu szkoły powszechnej kontynuował naukę w seminarium nauczycielskim w Rzeszowie[1]. Po wybuchu I wojny światowej wraz z oddziałem strzelecki Jakuba Darochy przyłączył się do Legionów[3]. Służył w IV batalionie 1 pułku piechoty[3].
W 1919 przyjęty do Wojska Polskiego[3]. Od 10 października 1919 do 31 marca 1920 był uczniem klasy 22. Szkoły Podchorążych[4]. Po ukończeniu nauki pozostał w szkole jako oficer kompanii, a następnie instruktor i dowódca oddziału klasy 35[5]. 14 października 1920 został mianowany z dniem 1 sierpnia 1920 podporucznikiem w piechocie[6]. W 1921 pełnił służbę na stanowisku oficera kompanii, w latach 1922–1923 oficera broni, a w 1924 oficera do spraw materiałowych szkoły[7]. W roku szkolnym 1927/28 ponownie na stanowisku oficera broni szkoły[8].
Na stopień majora został awansowany ze starszeństwem z 19 marca 1937 i 119. lokatą w korpusie oficerów piechoty[9][10]. 19 sierpnia 1937 został przeniesiony do 17 pułku piechoty w Rzeszowie na stanowisko kwatermistrza[1]. W następnym roku zajmowane przez niego stanowisko otrzymało nazwę „II zastępca dowódcy pułku”[11]. 31 sierpnia 1939, w czasie mobilizacji, został przesunięty na stanowisko dowódcy III batalionu[12]. Na czele tego pododdziału walczył w kampanii wrześniowej[13][14]. Po zakończeniu walk wrócił do Sokołowa, gdzie ukrywał się do grudnia 1939[1][3]. W rodzinnym mieście zamieszkiwał przy ul. 3 Maja 20[2].
6 grudnia 1939 wraz ze swoim kuzynem, kpt. Stanisławem Pasierbem (oficer KOP) w zorganizowanej grupie podjął próbę przedostania się przez granicę jako kurier organizacji Komenda Obrońców Polski[1]. Zatrzymany przez patrol niemiecki w pobliżu granicy, a następnie z Komańczy przywieziony do Sanoka i 9 grudnia 1939 wraz ze Stanisławem osadzony w tamtejszym więzieniu[2]. Stamtąd został on i Stanisław wywiezieni 9 sierpnia 1940[2]. Potem był więziony w Wiśniczu Nowym[1]. 30 sierpnia 1940 przybył do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie otrzymał numer więźniarski: 3471, a 26 sierpnia 1942 poniósł tam śmierć (według dokumentacji SS zmarł 6 września 1942)[15].
6 sierpnia 1922 ożenił się z Jadwigą Jakubowską, z którą miał dwie córki: Danutę i Elżbietę[1].
W kościele parafialnym św. Jana Chrzciciela w Sokołowie ustanowiono tablicę upamiętniające związane z miastem ofiary II wojny światowej, na które umieszczono nazwiska Marcina i Stanisława Pasierbów[3].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Krzyż Niepodległości – 2 sierpnia 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[16][17][18][19]
- Krzyż Walecznych trzykrotnie[10][20][21]
- Srebrny Krzyż Zasługi[10]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[1]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[1]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Żołnierze Niepodległości : Pasierb Marcin. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2022-09-02].
- ↑ a b c d Gefängnis in Sanok. Księga więźniów śledczych 1939-1940 (zespół 134, sygn. 97). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 7 (poz. 37), 11 (poz. 74).
- ↑ a b c d e Dudzińska 1994 ↓, s. 107.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 450.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 396, 398.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 42 z 3 listopada 1920, s. 1147.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 399, 401, 404, 407.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 415.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 425.
- �� a b c Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 30.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 567.
- ↑ Majka 1992 ↓, s. 22.
- ↑ Dalecki 1989 ↓, s. 63, 76, 90, 91, 208, 381.
- ↑ Majka 1992 ↓, s. 25, 32.
- ↑ Marcin Pasierb. base.auschwitz.org. [dostęp 2023-03-15].
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 11 listopada 1931, s. 368.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-02]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-02]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-02]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-09-02]..
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Dalecki: Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r.. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02830-8.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
- Jerzy Majka: 17 Pułk Piechoty. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 1992, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich w kampanii wrześniowej. ISBN 83-85621-21-0.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Halina Dudzińska. Biogramy : Aneks nr 4. : Członkowie strzeleckiego oddziału Jakuba Darochy z Sokołowa Małopolskiego, legioniści I Brygady. „Rocznik Kolbuszowski”. Tom 3, s. 104-109, 1994.
- Członkowie Komendy Obrońców Polski
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Dowódcy batalionów 17 Pułku Piechoty (II RP)
- Kwatermistrzowie 17 Pułku Piechoty (II RP)
- Ludzie urodzeni w Sokołowie Małopolskim
- Majorowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (trzykrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Wojska Polskiego – ofiary KL Auschwitz
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Urodzeni w 1896
- Więźniowie więzienia w Nowym Wiśniczu (okupacja niemiecka)
- Więźniowie więzienia w Sanoku (okupacja niemiecka)
- Zmarli w 1942
- Żołnierze I Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918 (Austro-Węgry) w niewoli rosyjskiej